Pagina's

9 augustus 2008

Tim Weiner - Een spoor van vernieling


****

Een spoor van vernieling. Het zijn niet de woorden van de auteur, maar die van Dwight D. Eisenhower, in de jaren 1950 de 34ste president van de Verenigde Staten. Onderwerp van gesprek is de CIA, de meest beruchte geheime dienst ter wereld, opgericht door zijn voorganger Truman. De CIA maakte er maar al te vaak een potje van, is het standpunt van journalist Tim Weiner, en in een vuistdik boek gaat hij daar uitgebreid op in.
Het Congres was een groot voorstander van een grotere, betere, sterkere, slimmere CIA. Maar het was geen voorstander van een oorlog in Midden-Amerika. Het Amerikaanse volk ook niet. Reagan heeft nooit de moeite genomen om uit te leggen waarom die oorlog wél een goed idee was. De meeste Amerikanen zouden ook niet ingenomen zijn met een aantal van de bondgenoten van de CIA: leiders van de dictatoriale Nicaraguaanse nationale garde, stoottroepen van de Argentijnse militaire junta, moorddadige kolonels uit het Hondurese leger en leiders van doodseskaders in Guatemala.

In zes delen, verdeeld over elf presidenten, vertelt Weiner over de geschiedenis van de CIA, beginnend bij de oprichting na de Tweede Wereldoorlog en eindigend onder huidig president George W. Bush. Daarbij passeren alle hoogtepunten - of zo je wil, dieptepunten - van het Amerikaanse buitenlandse beleid de revue. Van Cuba over Vietnam en Iran naar Afghanistan en Irak: het lijstje van landen met Amerikaanse inmenging is ellenlang, en altijd heeft de CIA er wel iets mee te maken. Het meest verontrustende, nog meer dan de onmacht grote of kleine gebeurtenissen te zien aankomen, is dat de dienst vaak in een machtsvacuüm opereert. Geen kat in Washington die weet waar de spionnen mee bezig zijn, laat staan dat de machthebbers krijgen wat ze nodig hebben: correcte informatie, gebaseerd op feiten, en liefst ook vóór die in de kranten te lezen staat. Maar de CIA houdt zich liever bezig met geheime operaties, het omverwerpen van buitenlandse regimes en verlenen van bijstand aan corrupte, rechtse dictators. De gevolgen blijven nog jaren doorzinderen.

Het is geen fraai beeld dat Weiner schetst van de CIA. Minpuntje is de onmogelijkheid te vergelijken met andere geheime diensten: deed MI6 of de KGB het dan zoveel beter? Feit is wel dat Weiner een zeer gedetailleerde en onderbouwde visie geeft op wat er fout gaat bij de CIA, én dat ook in aangenaam proza weet om te zetten. Als bonus krijg je een overzicht van het Amerikaanse buitenlandse beleid van de voorbij zestig jaar en van de presidenten die voor eens hun ware aard laten zien. Aanrader.

Een spoor van vernieling van Tim Weiner - oorspronkelijke titel Legacy of Ashes - verscheen bij De Bezige Bij in 2007 (tweede, herziene druk 2008), vertaald uit het Engels door Corrie van den Berg en Richard Kruis.
720 pagina's, isbn 9789023429104

1 opmerking:

siger zei

"Minpuntje is de onmogelijkheid te vergelijken met andere geheime diensten: deed MI6 of de KGB het dan zoveel beter?"

Maar dat verandert weinig aan de zaak toch?

Trouwens, wanneer kritiek op Rusland wordt gegeven noemt men de vraag of de ander beter is "whataboutisme".