Pagina's

15 januari 2012

Dinaw Mengestu - De leugen van Jonas Woldemariam



Toen ze er zat had ze even het gevoel gehad een koningin te zijn die was neergestreken op een troon om haar ouder, vervallen rijk te inspecteren. Vanhier zag de steen er echter bijna uit als iets wat geschikt was voor een kind om op te spelen, tegenaan te schoppen en omver te gooien. Ook de wei, die werd overspoeld met licht en letterlijk van binnenuit te gloeien, leek nauwelijks van belang te zijn. Misschien, dacht ze, was dit wel hoe alles in Amerika was - een en al rook en spiegels, met niet meer dan de illusie van grootsheid.

***

Jonas Woldemariam, zelf Ethiopiër van origine, ontmoet op het bureau waar hij werkt Angela, eveneens een Afro-Amerikaanse. Hun werkgever helpt vluchtelingen binnen te geraken in de Verenigde Staten. Jonas leert er hun verhalen zodanig aan te dikken dat ze een grotere kans maken op een verblijfsvergunning. Hij leert er liegen, kortom, en dat liegen zet zich al snel door in zijn relatie met Angela en met zijn leerlingen, tijdens zijn nieuwe job als docent Engelse literatuur. Tegelijk kijkt Jonas terug op de stukgelopen relatie van zijn ouders en herneemt hij hun laatste gezamenlijke reis.

Mensen scheppen verwachtingen, en waarschijnlijk geldt dat dubbel voor migranten. Ze móeten wel een verhaal hebben, is de redenering. Ze hebben vast iets vreselijks meegemaakt in een land waar ontvoeringen en martelingen dagelijkse kost zijn. En wat meer is: er wordt ook verwacht dat ze daarover vertellen. Dat lukt bij Jonas niet zo goed - hij verzint uiteindelijk maar iets. Zijn schijnbare apathie drijft alvast Angela tot wanhoop. De leugen van Jonas Woldemariam behandelt het lot van de Afrikaan in Amerika: je mag nog leraar Engelse literatuur worden, uiteindelijk blijf je een vreemde met een verhaal. Geen hartverscheurend boek, maar houdt wel de aandacht vast.

De leugen van Jonas Woldemariam van Dinaw Mengestu - oorspronkelijke titel How to Read the Air - verscheen bij Signatuur in 2011, vertaald uit het Engels door Adriaan Krabbendam.
319 blz, isbn 9789056723989

Geen opmerkingen: